Πασχαλινές Κιμουλιάτικες γεύσεις

Το Πάσχα για την Κίμωλο δεν είναι μόνο μια μεγάλη θρησκευτική γιορτή. Είναι ταυτόχρονα και μια γιορτή των γεύσεων. Μια πανδαισία γευστικών χρωμάτων και αρωμάτων που δίνουνε σε κάθε κιμουλιάτικο σπίτι που συνεχίζει να παρασκευάζει τα συγκεκριμένα εδέσματα (που θ’ αναφέρουμε πιο κάτω) μια ατμόσφαιρα όχι μόνο τοπική αλλά και μοναδική

Οι πασχαλιάτικες συνταγές του τόπου μας δεν σχετίζονται κατά βάση με τον παραδοσιακό οβελία αλλά είναι κυρίως παρασκευές ζύμης και είναι και αρτίσιμες (λαμπριάτικες) αλλά και νηστίσιμες. Τις συνταγές και τον τρόπο εκτέλεσης μπορεί να τον βρει κανείς στην επίσημη ιστοσελίδα της Κιμώλου www.kimolos.gr σε μια εξαιρετική έκδοση που επιμελήθηκαν οι μαθητές του γυμνασίου λυκείου Κιμώλου και καθηγήτρια μαθηματικός Φιλιώ Ελένη Βενάρδου.  Εμείς περιοριζόμαστε στην κωδικοποίηση τους προτάσσοντας την διαχρονική και γευστική τους αξία χωρίζοντας της σε τρεις κατηγορίες.

ΑΛΑΔΩΤΕΣ

          Τις μέρες της απόλυτης νηστείας η πεντανόστιμη κιμουλιάτικη ΕΛΕΝΙΑ  κυριαρχεί. Ζυμωτό ψωμί που μέσα στη ζύμη του περιέχει μικροσκοπικές κορωνέϊκου τύπου ελίτσες που δίνουνε στο ταπεινό ψωμάκι μια εξαιρετικά πικάντικη γεύση. Εύκολο να το κάνει κανείς ακόμα και στο σπίτι του παίρνοντας  ζύμη από το φούρνο της γειτονιάς του κι αν δε βρει ελίτσες του ίδιου τύπου ας βάλει φιλετάκια ελιάς χωρίς κουκούτσι που βρίσκονται πλέον σε κάθε σούπερ μάρκετ.

          Πολλά χρόνια πριν σ’ αυτό το ταπεινό αλλά τόσο ξεχωριστό εδεσματολόγιο έπαιρνε μέρος και η ΤΣΟΥΚΝΙΔΕΝΙΑ που περιείχε όχι ελιές αλλά βλαστάρια από τρυφερές ανοιξιάτικες τσουκνίδες όπως πληροφορούμαστε από τα ‘’ΚΙΜΩΛΙΑΚΑ’’ κι αυτό όπως μαθαίνουμε ήτανε το μοναδικό φαγάκι της μεγάλης Παρασκευής.

          Κι επειδή κανένα ιδιαίτερο γεύμα όσο ταπεινό κι αν είναι δεν τελειώνει χωρίς επιδόρπιο το ρόλο αυτό αναλάμβανε η ΣΤΑΦΙΔΕΝΙΑ που ήτανε το ίδιο παρασκεύασμα αλλά με σταφίδες αυτή τη φορά.   

ΠΑΡΑΣΚΕΥΕΣ ΜΕ ΛΑΔΙ

Εδώ κυρίαρχο ρόλο παίζει η ντομάτα. Μια φορά κι ένα καιρό βλέπετε τα ελληνικά σπίτια δεν είχανε ψυγεία και η ντομάτα όπως ξέρουμε έχει τη δυνατότητα ν’ αντέχει στο χρόνο είτε σε μορφή τοματοπολτού, είτε αποξηραμένη σε φέτες από το καλοκαίρι (όταν είναι η εποχή τη)ς και στη συνέχεια περασμένη σε σπάγκο και κρεμασμένη να περιμένει μέχρι να χρησιμοποιηθεί.

Για όσους λοιπόν δεν αντέχουνε χωρίς λάδι η θεϊκή ΛΑΔΕΝΙΑ της Κιμώλου ή αλλιώς η πίτσα του φτωχού παίρνει το ρόλο του βασιλιά. Ζυμάρι ντομάτα κρεμμύδι και λάδι αρκούν για την κατασκευή μιας εξαιρετικά δημοφιλούς πίτας που απογειώνει τη γεύση και γι’ αυτό έχει προ πολλού περάσει τα στενά όρια του νησιού μας.

Δεν είναι όμως μόνο αυτή. Υπάρχει κι ο δυσεύρετος πλέον κιμουλιάτικος ΜΠΕΡΤΕΣ (πελτές) που με λαδάκι και κρεμμύδι ή κάπαρη  δημιουργεί στο λεπτό μια χορταστική γευστική λιχουδιά. Κι εδώ ο γνωστός τοματοπελτές από τα καταστήματα τροφίμων μπορεί να κάνει τη δουλειά του όταν δεν υπάρχει πιο εξειδικευμένη πρώτη ύλη.

Και βέβαια με τις ξερές φετούλες ντομάτας που έχουμε κρατήσει ή αλλιώς με λιαστές του εμπορίου και κουρκούτι χωρίς αυγό, μπορούμε να φτιάξουμε εξαιρετικές ΤΗΓΑΝΙΤΕΣ που απογειώνουνε τον ουρανίσκο.

Αν και δεν πρόκειται για πασχαλινή συνταγή αξίζει να πούμε μια κουβέντα για τα ΠΑΠΟΥΔΙΑ τα γνωστά ξερά μαυρομάτικα φασόλια που τα λέμε έτσι γιατί όταν τα μουσκεύεις στο νερό για να μαλακώσουνε ‘’παπουδιάζουν’’. 

Τα φασόλια αυτά είναι για την Κίμωλο ότι η φάβα για την Σαντορίνη και τα ρεβίθια στη Σίφνο.  Αφού τα νεροβράσουμε, το λάδι μπαίνει στη συνέχεια στην πρόχειρη αλλά νόστιμη αυτή σουπίτσα ωμό. Συμπληρώνουμε με ξύδι κρεμμύδι και ελίτσες κι όποιος τα θέλει αλάδωτα μπορεί να βάλει αντί για λάδι ταχίνι.

ΤΟΥ ΚΟΥΝΙΣΤΗ ΠΟΥ ΣΕ ΚΟΥΝΕΙ

Του κουνιστή που με κουνεί

του πρέπει μια τυρένια

του πρέπει μια μελόπιτα

και μια μαραθένια

Έτσι τραγουδάει η κοπελιά στον εκλεκτό της καρδιάς της στις κούνιες από ξύλο κέδρου που δένανε κάθε Λαμπρή στην πλατεία του κάμπου για να κουνήσουνε οι νέοι τα κορίτσια και να ‘’δέσουνε’’ τα ειδύλλια.

Τα αιγοπρόβατα έχουνε γεννήσει, γάλα υπάρχει άφθονο για να γίνουνε μανούρες και μυζήθρες και ο μάραθος με το πλούσιο αρωματικό έλαιο και τη μεθυστική μυρωδιά βρίσκεται παντού.

Έτσι πάνω στο χοντρούτσικο φύλο που ανοίγουνε οι νοικοκυρές του τόπου μας μπαίνει η γέμιση γι’ αυτές τις μοναδικές τυροκατασκευές που δύσκολα βρίσκεις όμοιες τους κάπου αλλού σε γεύση, υφή και σχήμα.  ΤΥΡΕΝΙΕΣ,  ΑΜΑΡΑΘΕΝΙΕΣ, ΚΟΛΟΚΥΘΕΝΙΕΣ ή φλαούνες.

Βάση τους τα χλωροτύρια της άνοιξης η προσθήκη μάραθου στις αμαραθένιες και κόκκινης κολοκύθας (και μάραθου) στις κολοκυθένιες δημιουργούν ένα γευστικό περιβάλλον που θα ενθουσιάσει κάθε ομοτράπεζο του πασχαλινού τραπεζιού ότι γευστικές προτιμήσεις κι αν διαθέτει.

Και βέβαια το πλούσιο πασχαλινό τραπέζι δεν θα μπορούσε να τελειώσει χωρίς το απόλυτο επιδόρπιο τη ΜΕΛΟΠΙΤΑ. Παρασκευή άκρως συγγενική με τα πασίγνωστα κρητικά καλτσούνια. Μιλάμε για το απόλυτα ελληνικό cheesecake με παράδοση αιώνων και μοναδική γευστική ιδιαιτερότητα.

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ

Αγαπητοί πατριώτες και φίλοι της ιστοσελίδας προβάλλοντας την ταυτότητα του τόπου μας εκτιμάμε πως αξίζει τον κόπο ν’ αναδείξουμε και την γευστική μας παράδοση όχι μόνο λόγω λαογραφικής σημασίας της αλλά και του πολύτιμου συμβολισμού που περιέχουν τα στοιχεία που παρουσιάζουμε.

Η αυτάρκεια και η ευρηματικότητα που γεννούσε η φτώχεια έκανε τους ανθρώπους να δίνουνε μαγικές διαστάσεις στα ελάχιστα υλικά που είχανε στη διάθεση τους προκειμένου να δώσουνε ελπίδα και νοστιμιά στη δύσκολη ζωή τους. Ας μην το ξεχνάμε τις μέρες που περνάμε.

ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ