Κίμωλος 9/1884 από τον James Th. Bent (Μέρος 1ο)

 Γκραβούρα άγνωστης χρονολογίας. Φαίνεται ο Αϊ Φτάθης και η Κίμωλος. Πιθανόν στο βάθος φαίνεται και το κάστρο της Κιμώλου. (βλ. εικόνα)

Αυτό το νησί αποτέλεσε έκπληξη μετά το τελευταίο. Αντί για τις εύφορες κοιλάδες, τους πλούσιους κήπους, τα λουλούδια και επενδυμένους λόφους της Σίφνου, ήμαστε τώρα σε ένα χαμηλό, γυμνό νησί που βρίσκεται σε ηφαιστειακό σχηματισμό. Οι ραβδώσεις του πράσινου, κόκκινου και κίτρινου χρώματος στους βράχους, λες και έχουν βγει από μία από τις χοάνες του Ηφαίστου, δίνουν μια περίεργη, παράξενη πτυχή για κάθε πράγμα. Το χώμα είναι καφέ και λεπτό και δεν έχει ένα δέντρο για να δεις. Εμείς αποβιβαστήκαμε σε ένα μικρό λιμάνι που ονομάζεται ''Πράσινο'' (ενδεχομένως να εννοεί τα Πράσα), από τα βράχια που την περιβάλλουν.

Περπατήσαμε σε ένα μικρό δρόμο και όλα έγιναν κόκκινα και στη συνέχεια πήγαμε λίγο πιο πέρα και κάθε τι έγινε λευκό. Τώρα είμαστε σε ένα λατομείο από ένα είδος λευκών πωρόλιθων, εύκολο να κοπεί και πολύ βραβευμένο για χτίσιμο, για να σκληρύνει με το χρόνο. Είναι η παλιά <<terra Kimolia>> (Κιμώλια γη), από τον οποίο οι αρχαίοι έκαναν τη γη πληρέστερη.

Κοντά στο σημείο αυτό έχουν βρεθεί ποσότητες αρχαίων αγγείων και εργαλείων, ακόμη και η μικρή βιομηχανία του τόπου, είναι σε αυτό το λατομείο. Τα καϊκια κάτω από το Πράσινο λιμάνι μεταφέρουν αυτή την πέτρα, η οποία λαμβάνεται στην Αθήνα για οικοδομικούς σκοπούς.

Ο καπετάν Γιώργης δεν μας αντιμετώπισε καλά, γιατί είχαμε κουβαλήσει τη τσάντα και τις αποσκευές, σε απόσταση αρκετής ώρας από την πόλη περπατώντας, όπου δεν υπάρχουν ζώα όπως θα έπρεπε να είχαμε, λέγοντας ότι το χειμώνα το λιμάνι κοντά στην πόλη ήταν επικίνδυνο, δήλωση που βρήκαμε να μην είναι ακριβώς αλήθεια. Αλλά το Πράσινο λιμάνι ήταν πολύ βολικό για την επιστροφή του στη Σέριφο, ως εκ τούτου και η επιθυμία του να μας αφήσει εκεί. Ήταν ένας γνήσιος απόγονος των ένδοξων προγόνων του. Graca mercari fide, είναι όπως εφαρμόζεται σήμερα, όπως ήταν στους ρωμαϊκούς χρόνους και επιπλέον η αμαρτία του ψεύδους δεν είναι μία από τις αμαρτίες που ανταποκρίνεται στην αποδοκιμασία της Ανατολικής Εκκλησίας.

Δεν υπάρχουν μουλάρια στην Κίμωλο, μόνο άθλια γαϊδουράκια που δεν είναι πολύ μεγαλύτερα από τα σκυλιά της Νέας Γης. Σε ένα από αυτά η Κυρά Λεμονιά επέστρεφε από τα χωράφια της και μας προσπέρασε. Ήταν αρκετά μεγάλη και επέμεινε σε εμάς να γίνει χρήση των ζώων της. Έπειτα, συναντήσαμε μια πομπή να έρχεται για μας από την πόλη. 

Τα γαϊδουράκια είναι μικρά στην Κίμωλο και οι σέλες είναι μεγάλες και ικανές να ταλαντευτούν δυσάρεστα. Επομένως, θα έπρεπε να κάθεσαι πλάγια και να κλίνεις προς τα πίσω. Είναι μια αίσθηση που φρόντισα να δοκιμάσω μόνο μία φορά. Έτσι στην Κίμωλο προτίμησα να περπατήσω.

Είχε σκοτεινιάσει αρκετά από τη στιγμή που φτάσαμε στην μοναχική πόλη του νησιού. Είναι μια περιτοιχισμένη πόλη ( που λένε), όπως και πολλές πόλεις άλλων νησιών. Οι πλάτες των σπιτιών σχηματίζουν όλες ένα τείχος που εγγράφεται από την πύλη στα δύο άκρα. Οι δρόμοι έχουν ως συνήθως τη μορφή λωρίδας, είναι βρώμικοι όπως και τα σπίτια που είναι από το περπάτημα στους δρόμους. Κάτω από την ύπαρξη (κατοικία), η αποθήκη και το χοιροστάσιο. Στους δρόμους υπάρχουν πλατφόρμες, όπου κάθονται και γίνονται όλα τα κουτσομπολιά της Κιμώλου (...)

Το κατάλυμα μας στην Κίμωλο δεν ήταν πολύ μεγάλο. Το σπίτι είχε μόνο δύο δωμάτια: μια αίθουσα υποδοχής και ένα υπνοδωμάτιο. Το βράδυ είχαμε πλήθος επισκεπτών, ο ιερέας, ο διδάσκαλος και ο έπαρχος της Μήλου, ο οποίος έτυχε να είναι στο νησί για μία επίσκεψη. Άντρες και γυναίκες της κατώτερης τάξης γιόρτασαν με τα μάτια τους πάνω μας από μακρυά, δηλαδή από το τέλος του άλλου δωματίου, περίπου δεκαπέντε πόδια μακρυά (5 μέτρα).

(...)
Η μικρή λάμπα πετρελαίου έκαιγε όλη τη νύχτα εμπρός από το σκευοφυλάκιο του νοικοκυριού. Η γωνιά είναι γεμάτη ιερές εικόνες, είναι μια μεγάλη ενόχληση. Κάποιες παλιές ξύλινες εικόνες έχουν φθαρεί με το φιλί, μερικές νέες φανταχτερές από το Άγιο Όρος σε επιχρυσωμένα πλαίσια, τα στέφανα του γάμου, μερικές θρησκευτικές εικόνες από τη Ρωσία και το ξεδιάντροπο θυμιατήρι, στο οποίο το Σάββατο καίγεται το λιβάνι για να αγιάσει το σπίτι. Αλλά τη νύχτα, όταν η λάμπα καίει με τρεμάμενο φως σε αυτό το ιερό της οικογένειας, είναι δυσάρεστο, ειδικά όταν οι ακτίνες πέφτουν στην εικόνα του Αγίου Μιχαήλ ή σε κάποια άλλη φρικτή εικόνα ενός Αγίου ο οποίος έχει υποστεί αμέτρητα βασανιστήρια.

Κάθε ιδιοκτήτης έχει <<το όνομα του Αγίου>> μέσα στο σύνολο των εικόνων με βάση τον οποίο γιορτάζει.
Την επόμενη μέρα βρήκαμε την οικοδέσποινα μας και άλλες κυρίες της Κιμώλου πρόθυμες να έρθουν πολύ πριν ντυθούμε. Είναι υπερβολικά πρωτόγονες στους τρόπους τους, με λίγη σεμνότητα και την προφανή επιθυμία να είναι φιλόξενες. Είναι πολύ επικοινωνιακές όσον αφορά τα έθιμα και τις πεποιθήσεις τους και ποτέ δεν έχω συναντήσει τίποτα πιο γελοίο από τις δεισιδαιμονίες.

Συνεχίζεται...