Δευτέρα 18 Απριλίου 2016

Κίμωλος 9/1884 από τον James Th. Bent (Μέρος 4ο)

(Η παραλία των Ελληνικών)

...Εκείνο το απόγευμα, λίγο μετά την επιστροφή, η σύζυγός μου ισχυρίστηκε πως έχει πονοκέφαλο, περισσότερο από μια λαχτάρα για μοναξιά και ανάπαυση, παρά από πραγματικό πόνο. Χωρίς δισταγμό η οικοδέσποινα μας, πήγε να φέρει τη μητέρα της, μια μαραζωμένη, ηλικιωμένη, ρυτιδωμένη γυναίκα εβδομήντα και περισσότερων ετών, η οποία προσφέρθηκε να θεραπεύσει την ασθένεια με την τέχνη της μαγείας με το συνοδευτικό ξόρκι.

Έβγαλε από την τσέπη της ένα μεγάλο μαντήλι του κεφαλιού, του οποίου σε μια γωνία έδεσε ένα κυλιόμενο κόμπο. Πήρε αυτό τον κόμπο στα γόνατά της και έβαλε τον αγκώνα της πάνω σε αυτόν και έπειτα, με μεγάλη συζήτηση για τη μέτρηση, προχώρησε να μετρήσει στην αντίθετη γωνία από τον αγκώνα της, μέσα στο μεσαίο δάχτυλο, όπου ήταν αυτός μέχρις ότου έβαλε το πρώτο δάχτυλο του αριστερού της χεριού κατ' ευθείαν πέρα από το μετρημένο σημάδι. Το μαντήλι πήγε τρεις φορές και περίπου τέσσερις ίντσες πάνω. Αυτό το κομμάτι των τεσσάρων ιντσών το κρατούσε στο αριστερό της χέρι και κουνούσε με το δεξί τον κόμπο σταθερά πάνω από το κεφάλι του ασθενούς, λέγοντας το ακόλουθο ξόρκι:

Κάτω στο γιαλό 
Κάτω στο περιγιάλι
Χιλιάδες μυριάδες κάθονται,
και κάνουν εμετό και στον Θεό προσεύχονται.

Και ο Χριστός επέρασε
με τους δώδεκα αποστόλους και είπε:
''Τι σας συμβαίνει τέκνα μου;
Γιατί κάνετε εμετό; γιατί θέλετε να εξαγνιστείτε;
Γιατί παρακαλάτε τη βοήθεια του Θεού;''

Ω! Κύριε μου, Ω! Χριστέ μου!
Εσύ που γνωρίζεις όλα τα μυστικά του κόσμου.
Ακόμα δεν ξέρετε ότι τα πράγματα είναι απλά;
Έχουμε ηλίαση και εξαγνιζόμαστε
και κάνουμε εμετό και εκλιπαρούμε το Θεό.

Βάλε στο βάζο κρύο νερό,
με φύλλο μυρτιάς και με βλαστό του βάτου.
Έπειτα προσευχήσου και πες,
Άγιε μου Παντελεήμονα, Άγια μου Αναστασία!
Πέταξε μακρυά το δηλητήριο, τον πόνο από αυτόν τον ήλιο
και όλα τα κακά απ' αυτόν τον άνθρωπο.

Ευχαριστούμε για την ειδική ερμηνεία την οικοδέσποινά μας, που ενώ ήμουν σε θέση να γράψω τις λέξεις που η γριά μουρμούρισε με μια φωνή που ίσα που ακουγόταν, εκείνη αρνήθηκε κατηγορηματικά να τις επαναλάβει πιο ευδιάκριτα.
Όταν μετρήθηκε το μαντήλι και πάλι με τον ίδιο τρόπο, μόνο με κάποιο ταχυδακτυλουργικό, φάνηκε να έχει φτάσει τρεις φορές. ''Αχ!'' φώναξε, ''θα υπέφερες από ήλιο, γιατί το μαντήλι είναι μικρότερο. Αν δεν έχεις τίποτα, παραμένει στο ίδιο μήκος, αν πάσχεις από ήλιο, γίνεται μικρότερο''.

Μετά το χτύπημα με κρύο νερό στο κεφάλι του ασθενούς και μουρμουρίζοντας το ίδιο ξόρκι, η γριά υποσχέθηκε άμεση ανακούφιση με το ηλιοβασίλεμα και την ώρα του ηλιοβασιλέματος θα το μετρούσε πάλι για πιο σίγουρη θεραπεία. Ο ασθενής θα μπορούσε να πει πως ο πόνος ποτέ δεν υπήρξε πραγματικά, αλλά μόνο καλό είχε να πει για τη γριά, πως είναι μια έξυπνη θεραπεύτρια. Με ποιο τέχνασμα κατάφερε να μετρήσει το μαντήλι για μικρότερο θα παραμείνει ένα μυστήριο για εμάς, αν και την παρακολουθούσα στενά.
(...)

Το επόμενο πρωί, αποχαιρετίσαμε τον καπετάν Γιώργη. Ήταν απασχολημένος με την προετοιμασία για την επιστροφή του στη Σέριφο με θετική αύρα και προφανώς ήταν αρκετά ικανοποιημένος, καθώς μουρμούριζε στον εαυτό του χαρούμενα ένα από τα αγαπημένα δίστιχα των ναυτικών του νησιού:

Η θάλασσα είναι η μάνα μου
Το κύμα είναι ο αδελφός μου
Τα βότσαλα στην ακτή
Με πολύ αγάπη λατρεύω

Και όταν συναντηθήκαμε μαζί του πάλι στη Σύρα μερικούς μήνες αργότερα, ήμασταν οι πιο καλοί φίλοι. Εμείς δεν χωρίσαμε από τον οικοδεσπότη και την οικοδέσποινα μας στην Κίμωλο με τόσο φιλική γνώμη. Αυτοί οι καλοί άνθρωποι δεν είναι σωστοί με τους τρόπους του κόσμου, να τους δίνεις ότι σκέφτονται ακριβώς σταθερά αλλά ευγενικά. Και όταν βλέπουν ότι δεν υπάρχει καμία ελπίδα να πάρουν πια άλλα από αυτόν που δεν ντρέπεται, γίνονται ακατανίκητα φιλικοί και πάλι.

Ήταν το σχέδιο μας να επισκεφθούμε ένα σημείο που ονομάζεται Ελληνικά πριν από τη διέλευση μας στη Μήλο, όπου βρίσκονται τα ερείπια μιας εκτεταμένης παλιάς πόλης στη δυτική ακτή, ακριβώς απέναντι από τη Μήλο. Ο δήμαρχος της Κιμώλου μας έδειξε μια συλλογή των θησαυρών που είχε βρει σκάβοντας εκεί που είναι το ακίνητο του και για τον φόβο του μήπως χρειαστεί να εγκαταλείψει το θησαυρό του, πηγαίνει εκεί τη νύχτα με τους εργάτες του και τους ανασκαφείς του. Ακούσαμε υπέροχους λογαριασμούς του πλούτου που είχε αποκτήσει από τα ''ευρήματα'' του.

Ο αρχαιολογικός χώρος της πόλης της Κιμώλου έχει κυνηγηθεί από τους αρχαιοκάπηλους. Ο κ. Μπρεστ ήταν εδώ πρόξενος της Γαλλίας και το 1799 ήταν ένα είδος βασιλιά στο νησί, όταν τα Γαλλικά σκάφη ναυσιπλοούσαν.(...) Ο κ. Μπρεστ ήταν που μετά από χρόνια ανακάλυψε την Αφροδίτη της Μήλου και ο γιος του ( τώρα είναι γέρος), εξακολουθεί να είναι υποπρόξενος στη Μήλο και ένας άνδρας με βάρος. Από παλιά ο κ. Μπρεστ χρησιμοποιούσε την Κίμωλο για τη διατροφή πολλών μουσείων της Ευρώπης και άνοιξε πολλούς κερδοφόρους τάφους πολύ πριν υπάρξουν οι δήμαρχοι.

Από την έκταση των θεμελίων μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι αυτή η πόλη είχε εξαιρετική σημασία και μας το δείχνουν τα μεταλλεία αργύρου που κάποτε υπήρχαν στο νησί και στον μεσαίωνα, ως εκ τούτου ονομαζόταν Argentiere. Περίπου 200 μέτρα από την ακτή των Ελληνικών υπάρχει ένα βραχώδες νησάκι του Αγίου Ανδρέα, το Δασκαλιό,  το οποίο είναι καλυμμένο με ερείπια αρχαίων σπιτιών, σπασμένα αγάλματα και τάφους.
Στο βυθό της θάλασσας μπορούσαμε να δούμε ευδιάκριτα μια υπέροχη σαρκοφάγο, την οποία οι βαρκάρηδες μας είπαν ότι είχαν προσπαθήσει πολλές φορές να την τραβήξουν αλλά ποτέ δεν τα κατάφεραν.

Υπάρχουν θεμέλια των σπιτιών, τάφοι και κοίλα σπήλαια, που έχουν επεκταθεί με κάποιο τρόπο κατά μήκος της ακτής, τα οποία δε φαίνονται ακόμα για να αποτελέσουν έδαφος κυνηγιού για θησαυρούς. Καθώς περπατούσαμε κατά μήκος, βρήκαμε σχεδόν θαμμένο στην άμμο ένα καλοσχηματισμένο βερνικωμένο κύλικα, ο οποίος μας έκανε να χαρούμε.

Μεταξύ Κιμώλου και Μήλου το στενό είναι μόνο μισό μίλι πλατύ, αλλά είχαμε τη μέγιστη δυσκολία στο πέρασμα του. Υπάρχει μια κανονική βάρκα που είναι υποτίθεται για να το διασχίζει όταν το απαιτούν οι ταξιδιώτες, αλλά όταν υπάρχει λίγο αεράκι. Πρέπει λοιπόν να περάσουμε τη νύχτα σε μια μικροσκοπική εκκλησία που χρησιμοποιείται από εκείνους που ταξιδεύουν μεταξύ των δύο νησιών.